De Rotterdamse Hoek

” Dit opdat niemand ooit zou vergeten waar het puin vandaan kwam.” 

Waar komt die naam ‘Rotterdamse Hoek’ vandaan ?
De hoek is een knikje in de dijk rond de Noordoostpolder
Maar waarom Rotterdamse Hoek ?

Rotterdam is op  14 mei 1940 gebombardeerd. Het puin moest worden afgevoerd.
Binnenvaartschepen vervoerden het naar onder andere de Noordoostpolder.
De dijk Lemmer-Urk was al gesloten, het deel Urk – Kadoelen nog niet.
Veel puin was nodig voor het versterken van de binnenkant van de dijk en diverse polderwegen. Ook is het puin aangewend voor een rijwielpad dat toegang tot de dijk bij Urk gaf.
Omdat veel puin gestort en gebruikt werd in (en nabij) deze knik van de dijk, gaven de polderwerkers deze hoek de naam ‘Rotterdamse hoek‘.
” Dit opdat niemand ooit zou vergeten waar het puin vandaan kwam.” 

Kaart-Rotterdamse-hoek

20190605_144401.jpg

De Rotterdamse hoek

De dijk Lemmer – Urk was al klaar. Maar omdat het leegpompen van de Noordoostpolder veel langer duurde als gepland, is de binnenkant van de dijk net onder Lemmer verstrekt met dit puin. Ook is het gebruikt voor de verharding van polderwegen.

De naam “Rotterdamse hoek” is bedacht door de polderwerkers zelf.
‘Dit opdat niemand ooit zou vergeten waar het puin vandaan kwam.’

Rotterdamse Hoek

De 7,5 meter hoge vuurtoren markeert de Rotterdamse hoek.
De vierkante bakstenen vuurtoren is gebouwd in 1950.

Het elektrisch licht bevindt zich op 13 meter hoogte  en heeft een ritmisch licht met looptijden van 5 seconde licht gevolgd wordt door 5 seconde duisternis.

Lichtkarakter: Isophase lichtkarakter
Lichtsterkte: Wit: 400 cd  – Rood: 100 cd
Zichtbaarheid:
Wit: 8 zm
Rood: 5 zm
Lichtkleur: Wit & rood

De Rotterdamse hoek is een beruchte plek voor scheepvaarders.
Diverse schepen zijn in dit gebied in moeilijkheden geraakt.
Er wordt wel gesuggereerd dat het “spookt” op deze plek.
Menige boeren worstelen met het natte land en kwelwater hier.

De Rotterdamse hoek wordt ook wel aangeduid als “het laatste schepenkerkhof” in Nederland.

NATUURGEBIED

Het natuurgebied bij de Rotterdamse Hoek is een bos met een oerboskarakter. Het heeft een centraal gelegen natuurlijke plas. De plas, die zeer in trek is bij watervogels, is ontstaan dankzij de hoge kweldruk uit het IJsselmeer na drooglegging van de Noordoostpolder. Het omringende bos bestaat vooral uit zwarte els, schietwilg, iep en zomereik. Het gebied ligt op de trekroute van vele zangvogels en er broeden diverse bosvogels zoals tuinfluiter, vink, grote bonte specht en boomkruiper. Oorspronkelijk bestond het natuurgebied de Rotterdamse Hoek uit een relatief klein bos met kwelplas. Het gebied is in 2013 uitgebreid met 48 hectare nieuwe natuur: 10 hectare moeras en 38 hectare grasland voor weidevogels.

WINDENERGIE

Op deze plek heb je mooi uitzicht over een van de grootste windparken van Nederland: Windpark Noordoostpolder. Het windpark bestaat uit 86 windturbines op het land en in het water en produceert jaarlijks circa 1,4 miljard kilowattuur schone, duurzame elektriciteit. Dat is vergelijkbaar met het elektriciteitsverbruik van ruim 400.000 huishoudens. Het windpark is grotendeels gerealiseerd door agrariërs uit de omgeving. Windenergie is goed te combineren met de landbouwgrond in de Noordoostpolder. Bovendien zijn de windcondities vergelijkbaar met die van de Noordzeekust. Vandaar dat deze locatie uitermate geschikt is voor een windpark. Windpark Noordoostpolder levert bij aan de doelen van het Energieakkoord en is een belangrijke duurzame energiebron voor Nederland.


(bron www.mijnzuiderzee.nl)


Friesche vuur

De naam Rotterdamse Hoek is dus door de polderwerkers bedacht.
Maar de locatie had op de werktekeningen natuurlijk ook al een naam:

Friesche Vuur
De knik noordelijker knik heet De Friese Hoek

urkerland-kaart

Tijdens de ontwerpfase waren er meerdere ideeën :

Ontwerp-gehucht

Friese hoek (de knik noordelijk) :

friese-hoek

Gedicht

Sinds 2019 is een gedicht geplaatst op de zijkanten van de toren.

de lentelucht werd vuur
het middaguur werd nacht
het stadspuin temt de zee
de oude stad rust zacht

Het gedicht is van Niels Blomberg.
Waterschap Zuiderzeeland heeft een eigen waterdichter die zijn talenten inzet om gedichten te schrijven over water in Flevoland.
Niels Blomberg is de officiële – en de eerste – waterdichter van ons waterschap. Belangrijke gebeurtenissen van het waterschap luistert hij op met een speciaal watergedicht. Ook op alle drie gemalen van Noordoostpolder is een gedicht geplaatst. (dank Zuiderzeeland)

Informatiezuil

zuiltje-001Naast de toren staat een bankje en een informatiezuil. De geluidsopname in de zuil start als u op het pedaal trapt.
Een QR code brengt uw smartphone naar een website van het Zuiderzeeland.
Toen ik er was, werkte dit helemaal niet.
Eén mailtje naar het waterschap en een week later kreeg ik van Theresa Kombrink  een bericht retour dat alles keurig was hersteld.
Kijk, daar kan je wat mee.


Deze documentaire over De Rotterdamse Hoek, een gebied in het Ijsselmeer tussen Urk en Lemmer, is een bijzondere plek. Dit stukje water heb ik door een heftige gebeurtenis in mijn leven ontdekt. Op 6 september 2005 ben ik daar tijdens het filmen voor een televisieprogramma met een helikopter in het water gestort. Ik zat vast op de bodem van het IJsselmeer, heb mezelf losgekregen en heb het op het nippertje overleefd. Na dit ongeluk hoorde ik van diverse bronnen dat er vaker bijzondere, soms onverklaarbare ongelukken en voorvallen bij De Rotterdamse Hoek zijn gebeurd.

YourMedia maakt films. Kwalitatief hoogwaardige videoproducties voor bedrijven, organisaties, instellingen, overheid, particulieren, omroepen en televisieproducenten.  YourMedia is het bedrijf van Machiel Martens en Astrid Zevenbergen. Zij gebruiken hun ruime ervaring als televisiemakers bij het ontwikkelen en produceren van bedrijfsfilms, voorlichtingsvideo’s, brand movies, productpresentaties , evenementregistraties, online videocontent, documentaires en televisieseries.  Met passie en professionaliteit maken zij de vertaalslag van uw inhoudelijke wensen naar beeld.

Een wereld vondst.

Het pronkstuk van het museum.

Stedenmaagd Rotterdamse Hoek

Een Romeins beeldje. Gevonden bij Urk.
We weten dat de Romeinen tot in Nijmegen geweest zijn.
Een Romeinse nederzetting bij Urk ?
Archeologen kraaien van enthousiasme.

Of ligt het toch wat anders ..?

De naam “Rotterdamse hoek” is bedacht door de polderwerkers zelf.
‘Dit opdat niemand ooit zou vergeten waar het puin vandaan kwam.
Natuurlijk is niet al het puin exact in dit stukje dijk is verwerkt. Uiteindelijk was deze dijk al klaar.
Het is op diverse plaatsen verwerkt, voor wegaanleg, erf-verharding en dijkbescherming.
Maar dat doet niets af van de memorie en het respect, erover soebatten is ongepast.
Het is ‘De Rotterdamse Hoek’.


puin.jpg

De Heerenveensche koerier 27-06-1947

NIEUWS UIT URK. Opruiming.
Een grote hoeveelheid puin welke in ’40 van Rotterdam naar hier werd vervoerd en op de dijk Urk—Kampen van de Noordoost-polder werd gestort, zal thans worden opgeruimd. Dit vervoer en opruimingswerk is gegund aan de Fa. Daalders te Vollenhove. De puin zal gestort worden achter de beschoeiïng langs.de kant van de kanalen door de Noordoostpolder.

Ook is het puin aangewend voor het maken van een ‘rijwielpad dat toegang tot den dijk geeft‘.

Krant van toen :

Waterdichter

Waterschap Zuiderzeeland heeft een eigen waterdichter die zijn talenten inzet om gedichten te schrijven over water in Flevoland.
Niels Blomberg is de officiële – en de eerste – waterdichter van ons waterschap.
Belangrijke gebeurtenissen van het waterschap luistert hij op met een speciaal ‘watergedicht’.

Gemaal Buma

Het gedicht op het Buma gemaal heeft te maken met een bomontploffing in 1940 waarbij acht mensen zijn omgekomen. Lees hier meer.

“In de schaduw van het oude land
bij de dijk die land DOORklieft
vaagt één klap acht dromen weg
de pompen blijven malen”


Gemaal Smeenge

“Snijpunt van stromen en bomen
Van hoogwater en laagland
Van nieuwe vaart en oude route
Van havenstad en boerendorp”


Gemaal Vissering

Het gemaal pompt het water
dat vissers naar zee voert
het gemaal levert stroom
aan vrouwen op de kade

Trouw – Archief 13 maart 2000

Die rare, gevaarlijke, duivelse hoek van de Noordoostpolder

QUIRIJN VISSCHER − 20/03/13
De Rotterdamse Hoek boven Urk is een spookplek. Bij schippers is de plek berucht, binnendijks zijn de akkers zompig. Er zou oorlogspuin van Rotterdam in de dijk zitten. Een facelift zit er aan te komen.

Hun schip maakt al water. Er is geen redden meer aan voor het Vlaamse schippersechtpaar Roland en Ingrid Bier op die 30ste november 1999. Via de intercom houden ze contact tussen de stuurhut en de woonkamer. “Schat”, zegt ze, “zoet, ik zie golven voorbijrollen aan het venster en dat heb ik nog nooit gezien.” Hij antwoordt nog: “Normaal kan dat geen kwaad.” Maar dit is niet normaal. Hun schip, de m.s. Zinnia, zinkt bij windkracht 9 aan de Noordoostpolderdijk tussen Lemmer en Urk.

Het echtpaar Bier vertelt over de redding in de promotiefilm ‘Vrouwen en kinderen eerst’ van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM). Ze zijn niet de enigen die aan deze polderdijk moesten worden gered. Volgens gegevens van de KNRM zijn de reddingstations Urk, Lemmer en Enkhuizen de afgelopen twintig jaar minstens 150 maal uitgerukt naar de ‘Rotterdamse Hoek’ voor hulpverlening, doorgaans aan professionele schippers.

De Rotterdamse Hoek heeft een grimmige reputatie. De ontstaansgeschiedenis van de dijk is wrang. Buitendijks raken schepen er vaker dan elders in de problemen. Binnendijks worstelen boeren er met natte grond, kwelwater en slechte oogsten. De plek is berucht onder schippers, zegt Rein Snoek van het KNRM-reddingsstation Urk. Hij en zijn mannen schieten daar jaarlijks vier of vijf keer te hulp. Iets minder vaak dan vroeger, dat wel.

“Je ontwikkelt een zekere routine”, zegt Snoek. Binnenvaartschippers, vertelt hij, zijn opgelucht als ze bij windkracht zes of hoger de Rotterdamse Hoek voorbij zijn, zeker bij een noordwestenwind. Vanaf de verre Afsluitdijk stuwen de golven dan op en botsen tegen de punt die de Rotterdamse Hoek heet. Die weerkaatst de golven. “Dat zorgt voor een heel rare zee”, zegt Snoek. “Met golven tot 3,5 meter. Dat is voor het IJsselmeer ongelooflijk hoog.”

De beruchte hoek in de polderdijk, die van 1939 dateert, ligt pal aan de scheepvaartsnelweg tussen het noorden enerzijds en Amsterdam of de IJssel bij Kampen anderzijds. Schippers moeten met hun lading het IJsselmeer over en varen pal langs de polderdijk. Op weg naar Lemmer, of terug, varen ze bij de Rotterdamse Hoek de bocht om. Voor de landrot is dit een verre windhoek. Een kerncentrale was hier ooit gepland. Nu staat er een varkensflat. Bij ‘de Hoek’ komt binnen- en buitendijks een enorm windmolenpark. Juist hier is straks de toerist meer dan welkom.

Op deze verafgelegen plek hoopt Riet Rijs dat de natuur gaat floreren. In de oksel van de dijk ligt een kwelplas met een bos van zes hectare. Stichting Het Flevo-landschap, waar Rijs projectleider is, vormt vanaf deze maand boerengrond om in natuur. De polderbodem bleef er na de drooglegging in 1942 drassig. Geen beste landbouwgrond. Bewoner Huub Derks, bij wie Rijs op bezoek is, bevestigt het. Hier is hij in 1958 geboren. De boerderij van zijn ouders die hij later overnam, was toen splinternieuw.

Een paar jaar geleden kwam zijn grond in handen van Flevo-landschap, net als die van een buurman. Derks is nu loonwerker en heeft een windmolen. Met Rijs verkent hij de oude boerenkavels waarop kiepwagens en draglines een moeras maken naast het kwelbos. “Als kinderen noemden we dat bosje het Zwarte Woud”, zegt hij. “Zo dicht begroeid was het toen de bomen nog klein waren. De toegang was verboden door Domeinen. Spannend. Hier kwam verder niemand.”

“Kijk”, wijst hij op een sloot honderden meters van de dijk. Belletjes borrelen op. De slootbodem is wit. Kwelwater komt boven onder druk van het IJsselmeer. Maar niet alleen de getemde Zuiderzee maakt de grond drassig. Diepe grondlagen zijn wat poreuzer dan elders in de polder. Ze laten diepere grondwaterstromen door. Derks is blij dat zijn land is verkocht. Ooit grapte hij dat hij zijn grond wel wilde ruilen voor een kleiner kavel dieper in de polder, waar het veel droger is. Sommige jaren kon hij niet alles oogsten, zo zompig konden zijn akkers zijn.

De Rotterdamse Hoek is een duivelse dijk sinds de oorlogstijd. Het verhaal gaat dat onder de groene zoden van deze dijk nabij Creil de restanten liggen van hartje Rotterdam dat 14 mei 1940 door de nazi’s werd platgebombardeerd. De polderwerkers gaven deze hoek in de dijk zijn naam, opdat niemand zou vergeten waar het puin vandaan kwam. Het zou in de dijk gestopt zijn. Maar op 16 november 1940 meldt de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant iets anders:

“Het puin uit Rotterdam, dat gebruikt zal worden voor wegverharding in den N.O.-Polder, ligt reeds bij groote hoopen op zijn bestemming te wachten. De hoeveelheid puin is bijna twee kilometer lang en tien meter hoog.” In 2011 dook bij werkzaamheden aan een sloot in de polder bij Urk een stenen vrouwenkop op die even voor een Romeinse schat werd aangezien. Het bleek een stukje Rotterdam. Zat het puin wel in de dijk?

Waterschap Zuiderzeeland weet zeker dat Rotterdams puin is verwerkt in de Rotterdamse Hoek. Op alle dijken van de Noordoostpolder is onder de basaltglooiing puin gebruikt, stelt het schap. Maar in zijn archieven valt niet te staven dat oud-Rotterdam rust in de polderdijk.

André Piederiet (85) uit IJsselmuiden heeft geen archieven nodig. De oud-onderwijzer herinnert zich nog als de dag van gisteren hoe hij in 1943 na een lange tocht ‘door de rimboe’ van de pas drooggevallen polder dit puin beklom.

“Het was gestort bovenop de dijk”, zegt Piederiet die als tiener wat vogelkundig onderzoek verrichtte voor het laboratorium van Zuiderzeewerken. Min of meer als onderduiker. “De dijk was allang klaar. Dit was een opslagplek. Het puin is later gebruikt voor de wegenbouw. We klommen erop voor een goed uitzicht. Aan de binnenkant van de dijk zag ik de slikgronden met verzakkingen en kwelplassen. Vergelijkbaar met de Oostvaarderplassen zoals die er in het begin uitzagen.”

Dat natuurlijke uitzicht van 1943 mag weer wat terugkeren aan de Rotterdamse Hoek als het aan Het Flevo-landschap ligt. Het kwelplasje dat in 1942 achterbleef, moet uitgroeien tot een pleisterplaats voor trekvogels op hun tochten naar Siberië of de Sahara: de Nederlandse waterdelta’s als pitsstop. Deze polder heeft hier verder weinig wilde natuur. Aan weerskanten van de dijk ligt straks een snelweg: een voor het scheepvaartverkeer en een voor vogels.

Derks blijft verknocht aan zijn plekje, ook als naast zijn erf drie paddenpoelen liggen. “Wat vind je van alle Japanners die hier straks komen”, plaagt projectleider Rijs hem. Derks betwijfelt of het zal stormlopen. Flevo-landschap wil deze zomer de wandelpaden opleveren. Derks’ land verandert in een weidegebied. Het komt naast het moeras. Kieviten baltsen er al druk. “Een graspieper”, zegt Rijs en wijst. “Omdat een polderdijk geen uiterwaarden kent, maken we hier binnendijks ruimte voor vogels.”

De 48 hectare nieuwe natuur naast het kwelbosje aan de Rotterdamse Hoek moet de natuurwaarde van het IJsselmeer versterken, legt Rijs uit. “Het moet een pleisterplaats worden voor vogels”, zegt ze. “Ganzen, zwanen en eenden kunnen hier uitwijken.”

De aanleg van het windmolenpark parallel aan de polderdijk is ook een reden voor deze natuurcorridor. Ter hoogte van de Rotterdamse Hoek komen in een zone van ongeveer een kilometer breed geen windmolens.

De Rotterdamse Hoek is druk voor een uithoek. Nederlandse grootste windpark wordt binnen- en buitendijks aangelegd door samenwerkende polderboeren en, zuidelijker in de Noordoostpolder, energiebedrijf Essent (RWE).

Een halve maan van 86 molens (tiphoogte tot 195 meter) omzoomt de polder. Tot verdriet van Urkers die vrezen voor het klassieke zicht op Urk. Bij het voormalige eiland komen er wat minder. De kleinere molens van het vorige windpark, uit 1991, verdwijnen.

Schippers kunnen straks in de luwte voorbij de Rotterdamse Hoek varen, dankzij de 48 windmolens die in het water worden gebouwd. Bouwer Boskalis maakte in opdracht van een windenergiebedrijf een 1100 meter lange dam in het IJsselmeer. Die moet schepen en molens uit elkaar houden. Toch vraagt Snoek zich of deze windparkbouw het voor schippers veiliger zal maken. “Je zult maar motorpech krijgen en toch tegen een molen varen”, zegt hij.

KNRM-station Urk oefent vaak bij de Rotterdamse Hoek. Snoek: “Als we weten dat daar iets mis is, varen we altijd een standje harder dan normaal. Gelukkig heb ik mijn tien jaren KNRM er nog nooit persoonlijke ongelukken meegemaakt.” Ook Derks heeft er genoeg schepen tegen de dijk zien liggen. “Vroeger meer dan nu.” Bang is hij nooit geweest aan de Rotterdamse Hoek. Op één keertje na. Een stormachtige dag in 1979. Toen zag hij het water over de dijk heen spatten.

Rijs hoopt dat het publiek vanaf de zomer de Rotterdamse Hoek weet te vinden. Er moet nog een landschapskunstwerk komen dat het thema ‘wind’ mag verbeelden. Derks moet erom lachen, want ‘hier waait het altijd’.

Maar het echte kunstwerk staat er eigenlijk al. Een grimmig vuurtorentje dat met metalen stekels is bekleed om vandalen te weren. “De misthoorn doet het niet meer”, vertelt Derks. Rijs hoorde dat het bouwwerkje misschien verdwijnt. “Dat kan toch niet?”

De Rotterdamse Hoek zou haast een vriendelijke uitstraling krijgen met die wandelpaden en al die weidse vergezichten op de eindeloze polder en het ogenschijnlijk zo vredige IJsselmeer. Niet langer mogen toeristen tussen Urk en Lemmer hier ‘s zomers argeloos aan voorbij fietsen. Derks wacht het af. Rond zijn huis blijft het kwelwater zachtjes borrelen in de sloten bij de Rotterdamse Hoek. Dat is hij gewend. Maar een schipper is blij als hij deze duivelse dijk weer voorbij is.

Oud-Rotterdam ligt in de polderdijk
Twee verhalen doen de ronde in de Noordoostpolder over het gebruik van Rotterdams oorlogspuin dat in de zomer van 1940 arriveerde. Een veelgehoorde lezing is dat brokstukken van de verwoeste havenstad zijn verwerkt in de polderdijk. Een tweede lezing is dat het puin daar slechts werd opgeslagen om later gebruikt te worden voor de wegenbouw.

Het archief van de Dienst der Zuiderzeewerken bij NieuwLand Erfgoed in Lelystad biedt uitkomst: beide verhalen kloppen. Het dijkvak tussen Urk en Lemmer, waarin de Rotterdamse Hoek een knik is, was al in 1939 klaar. Een jaar later werd daar puin uit Rotterdam opgeslagen. Ook ten zuiden van Urk was een dijkdepot. De Noordoostpolder bood geen plek: die viel pas in september 1942 droog.

Aannemers die in 1942 en 1943 de polderdijk wilden afwerken, moesten gebruik maken van het puin dat op die dijkdepots was opgeslagen, blijkt uit bestekken van het Departement van Waterstaat. De brokstukken dienden, fijngemalen, onder meer als wegverharding in de buitenste berm van de dijk. Een bestek: “De fundering bestaat uit een vlijlaag van puin, dik 0,06 meter.”

Het puin bij de Rotterdamse Hoek werd gebruikt voor de afwerking van 5,5 kilometer dijk boven Urk, blijkt uit het bestek. Na de bevrijding kregen veel polderwegen rond Urk puinverharding.

Niet al het oorlogspuin kwam naar de polder. In en om Rotterdam werden er veel waterwegen mee gedempt en waterwerken verstevigd.

Het vuurtoren licht

Totdat het licht elektrisch werd, was er sprake van een gaslantaarn. Het gas hiervoor werd door het betonningsvaartuig, de gasboot “IJselmeer”, vanuit Enkhuizen aangevoerd. De “IJsselmeer” kon niet tot aan de dijk varen i.v.m. ondiep water, zodat het gas eerst in de houten vlet moest worden geladen. Met de vlet werd vervolgens naar dijk bij de Rotterdamse hoek gevaren.

Begin jaren vijftig ging dat een keertje behoorlijk fout. De houten vlet werd een beetje hardhandig op de basaltblokken van de dijk geparkeerd en raakte daardoor onder de waterlijn lek. Dit betekende dat de mannen niet meer terug naar de gasboot konden varen, die op zo’n 100 meter afstand voor anker lag. In die tijd waren er natuurlijk geen mobiele telefoons en de oude gasboot was ook niet uitgerust met een marifoon.

Op de gasboot waren de schipper en de kok achter gebleven, de rest van de bemanning bevond zich op de Westmeerdijk. De mannen, J. Barelts,  W. de Waard en N. Mosterd hadden een probleem ……… Hoe kwamen zij weer op die boot? Er was geen tweede bijboot beschikbaar noch hulp op het land in zicht. Zwemmen was geen optie, ze hadden een boot nodig. Ze konden kiezen tussen de IJsselmeerplaatsen Lemmer of Urk. Een geluk bij een ongeluk; dat er nog iets te kiezen viel! Na rijp beraad viel de keuze op Urk. Niet geheel onlogisch omdat dat net iets minder ver was dan Lemmer, maar dat is midden op die dijk niet zo gemakkelijk in te schatten.

De stoute schoenen werden aangetrokken, die bestonden in dit geval uit klompen en onhandige rubberen laarzen, en de voettocht naar Urk van zo’n 12 km. aangevangen. Je zult begrijpen dat de mannen er niet vrolijk van werden maar ze moesten wel. In Urk werd een boot gecharterd waarmee de mannen naar de gasboot werden gebracht en waarmee de vlet kon worden geborgen.

Ik weet niet of de schipper en de kok op de boot er iets van hebben begrepen. Zij konden alleen met een verrekijker de situatie op de dijk aanschouwen …………… en van afstand meeleven of hard lachen.  Eén ding is zeker: bij latere bevoorrading van de Rotterdamse Hoek werd er heel voorzichtig met de vlet afgemeerd.

In de zestiger jaren werd de Rotterdamse Hoek elektrisch gemaakt. Er zijn twee lampen van 100 watt waarbij de één het overneemt van de ander, mocht die uitvallen.  Het licht vormt nog altijd een belangrijke wegwijzer voor de scheepvaart tussen Lemmer en het Ketelmeer.

Genomineerd voor de 100 foto’s

Urk, 16 augustus 1940

Enkele jaren na de oorlog werd bij Urk een kalkstenen hoofd van de godin Fortuna gevonden. Archeologen zagen hierin het bewijs voor Romeinse aanwezigheid in het voormalige Zuiderzeegebied. De stenen kop werd 2de eeuw na Chr. gedateerd. Bij nader inzien echter ging het om een gevelornament, afkomstig uit het puin van het bombardement op Rotterdam van 14 mei 1940. Na het bombardement was het puin snel opgeruimd en met aken naar de Noordoostpolder gebracht. Hier was het gestort op de Kamperdijk bij Urk en op de dijkbocht tussen Urk en Lemmer. De dijkbocht zou overigens later de naam Rotterdamse Hoek krijgen. Het puin werd gebruikt bij de aanleg van wegen in de polder. De kop van Fortuna wordt nu bewaard bij Batavialand in Lelystad, in het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten van Flevoland.

Bron: K. Maaskant, Het Flevolands Archief te Lelystad, Collectie RIJP, fotonummer 17340

Natuurgebied Rotterdamse Hoek

Over het gebied

Een bos met een oerboskarakter. Zwarte els, schietwilg, iep en zomereik omringen een kwelplas. Er komen veel soorten bosvogels voor. De naam van het gebied verwijst naar het bombardement op Rotterdam. Het verhaal gaat dat een deel van het puin van de verwoeste binnenstad is gebruikt om de dijk hier te versterken. Het vuurtorentje dat op de dijk staat, zou bovenop de Rotterdamse puin zijn gebouwd.

De Rotterdamse Hoek heeft een centraal gelegen natuurlijke plas. Deze plas bestaat al sinds de drooglegging dankzij de hoge kweldruk uit het IJsselmeer en is in trek bij watervogels. Het omringende bos bestaat vooral uit zwarte els, schietwilg, iep en zomereik. Het gebied ligt op de trekroute van vele zangvogels en er broeden diverse bosvogels zoals tuinfluiter, vink, grote bonte specht en boomkruiper.

Uitbreiding natuurgebied

Het natuurgebied de Rotterdamse hoek is in 2013 uitgebreid met 48 hectare nieuwe natuur: 10 hectare moeras en 38 hectare grasland voor weidevogels. Bijzonder is dat ook 10 ha van een buurman, die als particulier een natuurkavel heeft, samen met het land van Het Flevo-landschap is ingericht.


Dijk-bouw-lemmer-Urk-ter-hoogte-van-Rotterdamse-Hoek-10-aug-1939

Dijk bouw lemmer Urk ter hoogte van Rotterdamse Hoek 10 aug 1939