Schokland, geschiedenis in een notendopdoor emmeloord.info

Ontstaan van Schokland.

De aarde is nu aan het opwarmen en daar maken wij ons behoorlijk veel zorgen over. En terecht.
Onze aarde heeft echter meerdere warme perioden en ijstijden gekend. De Saale-ijstijd, 150.000 jaar geleden was zo koud, dat de Noordpool-ijskappen tot over Nederland schoven. Het landijs schoof keien, leen, rotsblokken voor zich uit. De platte pannenkoek Nederland werd een beetje geplooid. De Hondsrug, Gaasterland, Urk en Schokland zijn daardoor gevormd.

Schokland is in de ijstijd gevormd

Urk was een stevige hoge bult van keileem. Schokland, mede door de riviertjes Vecht en IJssel, werd later bedekt met een laag veen. Niet zo’n solide basis. En dat bleek.

Enserkerk

Waterstaatskerk – Enserkerk

Een pareltje van Schokland. Toen de bewoners van Schokland in opdracht van Koning Willem III het eiland moesten verlaten (1859), hebben ze al hun houten huizen afgebroken en meegenomen. Ook de roomse kerk op de noordpunt van het eiland is afgebroken en in Ommen opnieuw opgebouwd.
Maar deze gemetselde kerk is achtergelaten toen Schokland aan de Zuiderzee werd prijsgegeven.
Toen de Noordoostpolder droog viel, lag Schokland eigenlijk wat lastig in de weg. De kerk gebruikt als paardenstal en opslagloods.

Langzaam groeide het besef dat Schokland toch wel een bijzonder spot was. Het kerkje werd in volle eer en glorie hersteld.

Schokland in het kort

Schokland, geschiedenis door de eeuwen.

  • Schokland was een eiland in de Zuiderzee (het huidige IJsselmeer)
    Het eiland had een veenachtige toplaag en zakte daardoor steeds verder weg in de zee.
    .
  • In 1859 (dus 160 jaar geleden) moesten de bewoners door gevaar van het water en de armoede het eiland verlaten.
    .
  • In 1942 is de Noordoostpolder aangelegd. De polderdijk liep met een grote boog rond dat verlaten Schokland zodat het midden in het nieuwe polderlandschap kwam te liggen. Een eiland op het droge.
    .
  • De Noordoostpolder zou de best vruchtbare landbouwgrond van Nederland opleveren. Die Schokland bult was vervelend en wilden ze het liefst meteen vlak schuiven Dat was technisch onhaalbaar. Restanten werden opgeruimd en/of hergebruikt.
    Er was weinig aandacht voor Schokland.
    .
  • In de jaren daarna werden in en rond Schokland veel bijzondere vondsten gedaan.  Niet alleen uit de eilandtijd tot 1859, maar zelfs uit de prehistorie en oude ijstijd. (Mammoetbotten) Langzaam groeide het besef dat het toch wel een bijzondere plek is.  Langzaam groeide de aandacht.  Het oude kerkje ontwikkelde zich gaandeweg van opslagschuur tot museum.
    .
  • De boel verzakt. Door het lage grondwaterniveau in de nieuwe Noordoostpolder, begint Schokland te verdrogen en te verzakken. In 1961, de bult was inmiddels 1,5 meter verzakt,  moest het kerkje volledig worden gerestaureerd. Experts voorspellen dat als er niet wordt ingegrepen, het eiland uiteindelijk zelfs een kuil kan worden in de polderbodem.
    .
  • In 1995 komt Schokland op de werelderfgoedlijst van de UNESCO. Daardoor komt er meer financiële ruimte. Er wordt besloten de akkers rond Schokland opnieuw onder water te zetten. ‘Vernatten’
    Daardoor zakt  Schokland niet verder weg en blijven de bodemschatten beter geschermd.

Na de ontruiming van 1859

bleven er toch een paar mensen op het eiland achter om zorg te dragen voor de haven en voor de vuurtorens.
De overheid was van plan alles, dus ook de oude haven van Emmeloord te laten vervallen.

Willem Jan Schuttevaer, oprichter van de Koninklijke Schippersvereniging Schuttevaer opperde dat een toevluchtshaven halverwege de Zuiderzee zeer gewenst was. Er werd naar hem geluisterd.

De oude haven van Emmeloord werd opgeknapt.
In 1901 is de lichtwachterswoning gebouwd en tien jaar later ook nog een misthoorn.

Lichtwachterswoning.jpg

De Lichtwachterswoning

fietsroute.jpg

Mooie uitgewerkte fietsroute met toelichting Emmeloord – Schokland (pdf) ::

Bekijk de pdf hier of  download hem:

Zo kwam het verdronken eiland weer boven water :

Geschiedenis Zuiderzee

De Zuiderzee was er ook niet altijd. Sterker nog, Nederland zag er vroeger compleet anders uit.

Ongeveer op de plaats van de Zuiderzee waren er vroeger zoetwatermeren, onder de Romeinen bekend als “Lacus Flevo” (Flevomeer) en later als het Aelmere.

Kunst op Schokland


www.schokland.info

Ik neem u mee in een wandeling rond het voormalig eiland, te beginnen vanaf de Noordpunt. Aardig is om Schokland met de fiets vanuit Emmeloord via het schelpenpaadje te benaderen. Hou uw mobiel bij de hand en lees de verklaringen.

museum.jpg

Een aardig museum dat niet ontbreken mag op uw rondgang. Het museumwinkeltje is ook leuk. Op zondagmiddag 14:00 een gratis gids die u tekst en uitleg geeft. En dát maakt het absoluut nog meer de moeite waard.

Het hele jaar geopend op dinsdag t/m zondag van 11.00 tot 17.00 uur.  (uitgezonderd 1 januari en 25 december)  Tevens alle maandagen in de schoolvakanties geopend van 11.00 tot 17.00 uur.

Volwassenen € 7,50  –  Kinderen € 5,00   –  Museumkaart gratis  –  CJP € 5,00  –  Groep vanaf 20 personen  € 5,00 pp

Het museumrestaurant, open april tot november
Maandag:  gesloten*
Dinsdag:  10:00 – 17.30
Woensdag:  10:00 – 17.30
Donderdag:  10:00 – 17.30
Vrijdag:  10:00 – 17.30
Zaterdag:  10:00 – 17.30
Zondag:  10:00 – 17.30

* met uitzondering van besloten groepen / partijen