Beiaard
Het carillon
A.D. van Eck, hoofd van de bouwkundige afdeling van de toenmalige Directie Wieringermeer (Noordoostpolderwerken), heeft zich sterk gemaakt voor de totstandkoming van een beiaard.
Een actie onder de bevolking, waartoe A.D. van Eck de aanzet had gegeven, leverde in totaal 48 klokken op.
Zo schonk ieder dorp in de Noordoostpolder een klok. (zie Marknesse onderaan)
De Beiaard
De Beiaard heeft 48 in de jaren 1958/59 door klokkengieterij Eijsbouts gegoten klokken, volgens de reeks c1 (2382 kg)-d1-chromatisch-c5.
De zwaarste klok met de naam ‘Juliana Regina’ weegt 2382 kg en doet tevens dienst als luidklok.
De kleinste klok weegt 13 kg
Kosten
In de Noordoostpolder is een carrillon-commissie ingesteld, die zal moeten trachten ƒ 45.000,–bijeen te brengen van de bevolking als aandeel in de aanschaffingskosten voor een carillon, dat in de Poldertoren, die nu alhier in aanbouw is, zal worden opgehangen. Dit carillon moet ƒ 115.000,–kosten. Daarvan draagt de waterleidingmaatschappij Overijssel ƒ 35.000,–bij, de gezamenlijke aannemers in de NOP ƒ 25.000,- de N.V. IJsselcentrale ƒ10.000,-. De heer H. Held te Emmeloord is in opleiding voor beiaardier in Amersfoort.
Friese koerier 04-04-1958
Opening
Zaterdagmiddag heeft de minister van Verkeer en Waterstaat, drs. H. A. Korthals, te Emmeloord een carillon van 48 klokken aanvaard, dat hem bij monde van de heer W’. G. de Feyter werd aangeboden namens de stichting „Carillon Poldertoren”. Met een druk op de knop, stelde de minister het carillon, dat is ondergebracht in de poldertoren, in werking.
Overijsselsch dagblad 22-06-1959
Beiaardier
De eerste tonen
Na oplevering van het carillon (1959) is het instrument voor het eerst bespeeld door de stadsbeiaardier van Delft, Leen ’t Hart. (Delft, 1920 – 1992)
“Door een druk op de knop zette de minister de grote luidklok, die de naam van koningin Juliana draagt in beweging, waarna de Delftse beiaardier Leen ’t Hart een carillonconcert gaf. Daarmee was de officiële overdracht afgelopen, maar de feestelijkheden zullen nog tot en met aanstaande zaterdag voortduren
Inscripties klokken
ook wel ‘klokkespreuk’ genoemd.
- Juliana Regina (Koningin Juliana) Grootste klok – luidklok 2382 kg
- Lely ; Fait ce que dois, advienne que pourra (doe wat moet, wat er ook gebeure moge)
- A.D. van Eck, bouwmeester NOP ; Facta non verba (daden, geen woorden)
- De arbeid; Ora et Labora (Bid en werk)
- De vrede; Post Secundum Anno Tertium Decimo (In het dertiende jaar na de Tweede Wereldoorlog)
- Concordia Res Parvae Crescunt (eendracht maakt macht)
- Ratio Omnia Vincit (Overleg overwint alles)
- Emmeloord
- Marknesse
- Luttelgeest
- Kraggenburg
- Ens
- Nagele
- Creil
- Espel
- Rutten
- Bant
- Tollebeek
Versieringen klokken
Het merkteken (gieterssignatuur) van de klokkengieter is “EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMLVIII en MCMLIX
Het betekend : Eijsbouts Asten maakte mij in 1958 en 1959.
De luidklok en alle andere klokken zijn ook voorzien van afbeeldingen, ontworpen door de kunstenaar en beeldhouwer Ybe van der Wielen.
De speeltijden
Donderdag van 11.00 tot 12.00 en vrijdag van 19.00 tot 20.00 uur.
In de zomermaanden worden regelmatig concerten gegeven
Henk Held
De eerste beiaardier van de Poldertoren (1959 – 1997)
Henk Held ook is ook bekend als ‘de spelende kapper’.
Hij had zijn kapsalon aan de Zeeasterstraat.
In okt 1963 werd hij door B&W Noordoostpolder in vaste dienst benoemd
Dirk S. Donker
Vanaf 1997: Dirk S. Donker
Organist van de Grote Kerk in Sneek, Stadsbeiaardier in Groningen, Leeuwarden, Sneek en Dokkum en beiaardier van Emmeloord en Joure.
Anne Kroeze
De huidige beiaardier
(facebook link)
Tchaikovsky schreef voor piano de “12 jaargetijden”. Niet de seizoenen worden hier bedoeld, maar elke maand wordt uitgebeeld.
Januari en Februari schreef hij eind 1875, de overige werken in 1876.
Ik ben van plan ze alle 12 te arrangeren voor beiaard, en elke maand het betreffende werk hier te plaatsen.
Bij deze: Januari.
De huidige speeltafel (2020)
Marknesse doet niet mee.
Het anti-Emmeloord-gevoel in Marknesse is in die jaren enorm.
Dat blijkt wanneer in 1958 de Stichting Carillon Noordoostpolder in het leven wordt geroepen.
In de te bouwen Poldertoren zal een carillon komen met 48 klokken.
Het zal ‘uit dankbaarheid’ worden aangeboden aan het Nederlandse volk.
Elk dorp krijgt een ‘eigen’ klok.
De bedoeling is dat de dorpen naar draagkracht zullen bijdragen aan de financiering van het carillon.
Marknesse wordt aangeslagen voor 4000 gulden.
De bevolking zal dat bedrag moeten opbrengen.
Het dorpsbestuur van Marknesse waarschuwt nog dat het carillon niet leeft onder de dorpsbewoners
en dat er waarlijk wel wat anders te doen valt op het gebied van voorzieningen.
De collecte voor het carillon gaat niettemin door.
De arme Wagenaar, de Zeeuwse koster van de Hervormde Kerk, wordt langs de deuren gestuurd om het geld op te halen.
De collecte brengt welgeteld één rijksdaalder op.
Volgens de verhalen denkt de gever van die ene rijksdaalder ook nog dat het voor het Rode Kruis is.
Wanneer in de jaren vijftig de discussie losbrandt of de Noordoostpolder in de toekomst uit één dan wel vier gemeenten moet gaan bestaan, kiest menig dorpsgenoot van Marknesse dan ook voor het laatste.
Marknesse zal dan immers één van de vier gemeenten worden.
Het dorp zou dan baas worden in eigen huis.
De achteraf gelukkige keuze voor één gemeente betekent voor Marknesse dat de knokpartij voor voorzieningen met het centrale polderbestuur voortduurt, tot op de huidige dag.
Deze tekst komt uit het boek: Marknesse 50 jaar ‘De geschiedenis van een dorp.’
