Informatie over Luttelgeest

ieder met zijn kunst, monumenten,  historische luchtfoto’s en weetjes

Bordje BantBordje RuttenBordje CreilBordje EspelBordje TollebeekBordje NageleBordje EnsBordje KraggenburgBordje MarknesseBordje LuttelgeestBordje SchoklandBordje Urk

LUTTELGEEST

is genoemd naar een plaats met dezelfde naam die vroeger bij Kuinre lag.
De naam verschijnt voor het eerst in 1379,  wanneer toestemming gevraagd wordt aan Dirk van Swieten, Heer van Urk, om een versterking te bouwen teneinde de zeeroverij van de Friezen op de Zuiderzee te kunnen bestrijden.

De verklaring van de naam Luttelgeest is niet ingewikkeld. Luttel is ‘klein’ en geest is de benaming voor hoge zandgronden.
In het westen van ons land zijn de geestgronden het gebied tussen de duinenrij en de lage veen- of poldergronden, maar ook langs de Zuiderzee kwamen dergelijke gronden voor, getuige de naam Gaasterland.

Door een (dialectisch) afwijkende vorm van geest dient men- zich overigens niet te laten misleiden: de naam Lutjegast (in Groningen) is identiek aan Luttelgeest.

Vlag en wapen Luttelgeest

Historische luchtfoto’s Luttegeest

Enige foto’s Luttelgeest

Kunst in Luttelgeest

Cultuurmonumenten in Luttelgeest

Kerken in Luttelgeest

Straten en wegen

Naar Luttelgeest genoemd zijn de LUTTELGEESTERWEG, de LUTTELGEESTERVAART en de LUTTELGEESTERTOCHT.
De zandgronden, waamaar de naam Luttelgeest verwijst, zijn karakteristiek voor de provincie Drenthe. Naar analogie van de benaming brink voor het centrale plein van doipen in Drenthe heeft het langgerekte plein in Luttelgeest de naam LANGE BRINK gekregen. Vanaf de Oosteningweg leidt de BRINKWEG naar deze brink. Ook de OOSTERSTRAAT bereikt, vanuit het oosten, de brink. De KAMPLAAN verbond het voormalige kamp Oostvaart met de Lange Brink.
KADE, KERKSTRAAT, SCHOOLSTRAAT en SPORTSTRAAT zijn namen die voor zich spreken. Ter hoogte van de TUINSTRAAT lagen in de begintijd van Luttelgeest de volkstuinen. Uit diezelfde begintijd dateert het verzoek van de bewoners om een ruitersportterrein. Dat heeft gelegen op de plaats waar nu de RUITERSTRAAT loopt. Ook de AMAZONESTRAAT – een naam uit 1975, het jaar van de vrouw – herinnert aan het terrein.
H. List was hoofd van de openbare lagere school te Luttelgeest. Voor de maat schappelijke opbouw van het dorp heeft hij veel betekend. De MEESTER H. LISTSTRAAT is daarom naar hem genoemd.
Voor het verlengde van de Kade hadden B en W in 1964 de naam Herenstraat in gedachte, naar de Heren van Kuinre die in de nabijheid hun burcht hadden.

De tulpen die elk jaar rond Luttelgeest in bloei staan, brachten de Vereniging voor Dorpsbelang op andere gedachten, zodat de naam TULPENLAAN uiteindelijk doorgang vond. De teelt van gerbera’s leidde in 1977 tot de naam GERBERASTRAAT. Begin jaren negentig werden aan de bloemenstraatnamen de ROZENSTRAAT en de ZONNEBLOEMSTRAAT toegevoegd.

De meeste wegen en tochten in het oosten van de polder dragen namen van plaatsen op het oude land. De BLANKENHAMMERWEG, de BLANKENHAMMERTOCHT en de HOGE BLANKENHAMMERTOCHT (het bijvoegelijk naamwoord houdt verband met het waterpeil in de tocht) zijn genoemd naar het plaatsje Blankenham. Wie overigens meent, dat ‘bedachte’ plaatsnamen alleen in een nieuw gebied als de polder voorkomen, hoeft slechts zijn blik op dit punt van de dijk te richten: Blankenham is genoemd naar bisschop Frederik van Blankenheim die hier (het heette toen nog Den Ham) een kerk
stichtte.

Achter Blankenham ligt Kalenberg, waaraan de KALENBERGERWEG, de  KALENBERGERTOCHT en de HOGE KALENBERGERTOCHT hun namen ontlenen. Naar Kuinre heten KUINDERWEG, KUINDERVAART, KUINDERTOCHT en KUINDERBOS. Bij Kuinre stroomde eertijds het riviertje de Linde in de Zuiderzee; de LINDEWEG en de LINDETOCHT zijn hiernaar genoemd.

In 1990 krijgt de nieuwe weg ter ontsluiting van het glastuinbouwgebied de naam KALENBERGERDWARSWEG. Hoewel deze naam goed past in het algemene naamgevingspatroon (vergelijk Blokzijlerdwcirsweg, Steenwijkerdwarsweg en Baarlose Dwarsweg), is niet iedereen er gelukkig mee. De directeur van het Hoofdpostkantoor te Emmeloord vreest verwarring met de naam
Kalenbergerweg. De Vereniging voor Dorpsbelang komt dan met de suggestie Weteringweg, maar die wordt afgewezen met het argument dat er in de gemeen-
te al een Weteringstrciat is, namelijk in Emmeloord. De vereniging vindt dit geen goed argument: er komen in de polder immers wel meer doublures voor en in zulke gevallen biedt de postcode soelaas. De nieuwe weg blijft Kalenbergerdwarsweg heten, maar twee jaar later komt de gemeente de vereniging alsnog tegemoet door de straat die haaks op de Kalenbergerdwarsweg
loopt de naam WETERINGWEG te geven. Deze naam, ook weer ontleend aan een plaats op het aangrenzende oude land, onderscheidt zich van andere namen in de buurt door het achterwege blijven van het achtervoegsel -er in het eerste deel (vergelijk Kalenbergerweg, Blankenhammerweg).

Een Fremdkorper in dit gezelschap van oudelandse namen is de naam BLOEMENWEG voor de weg die in 1979 tussen de Kuinderweg en de Kuindertocht werd aangelegd, ter ontsluiting van de glastuinbouwbedrijven aldaar. De naam is ook een bijzonderheid omdat hier niet het gemeentebestuur maar de Rentmeester der Domeinen naamgever is.

Waar nu de UITERDIJKENWEG loopt, lag vroeger het buitendijkse land van Blokzijl.

Door het Kuinderbos loopt de SCHANSWEG. Hier bezaten de heren van Kuinre een versterking in de vorm van een schans. In later tijd werd de schans vervangen door een burcht, waarvan de resten bij de inpoldering zijn teruggevonden. Aan deze burcht ontlenen de BURCHTWEG en de BURCHTTOCHT hun namen.

1 antwoord
  1. Ria Maes
    Ria Maes zegt:

    Bij het zoeken naar wetenswaardigheden over Luttelgeest, kwam ik op bovengenoemde site terecht. Ik kom foto’s tegen van de drie kerken en ‘t Trefpunt die niet kloppen.
    Volgens mij zijn het foto’s van de kerken uit Bant!

    Beantwoorden

Plaats een reactie (naam E-mail en Site niet verplicht)

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *